انواع مشکلات گوارشی ناشی از شیمی درمانی

اسهالاشتهاانواع مشکلات گوارشی ناشی از شیمی درمانیسرطانسوالات پزشکیشیمی درمانیمجل

تهوع و استفراغ: داروهای شیمی درمانی می‌توانند باعث تهوع (احساس استفراغ) و استفراغ شوند. بهترین کار این است که از داروهای ضد تهوع (خوراکی – تزریقی) که پزشک‌تان تجویز کرده استفاده کنید.

اقدامات زیر در کاهش حالت تهوع و استفراغ کمک‌کننده است:

– از غذاهای سبک استفاده کنید: غذاهای بدون چاشنی، آب‌نبات ترش، خیارشور، نان سوخاری، نوشابه زنجبیلی.

– غذای‌تان را در اندازه‌های کوچک در ۶-۵ وعده بخورید.

– از خوردن غذاهای پرچرب، سرخ شده یا خیلی شیرین خودداری کنید.

– تا آنجایی که می‌توانید در زمان داشتن حالت تهوع خودتان غذا درست نکنید.

– وقتی حالت تهوع دارید غذای مورد علاقه‌تان را نخورید.

– غذای خود را در حد دمای اتاق یا سرد میل کنید بوی غذای داغ حالت تهوع شما را بدتر می‌کند.

– دهانتان را چند بار در روز با دهانشویه مناسب شستشو دهید و حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.

– از معجون‌ها مثل: (مخلوط بستنی، موز، کمی عسل با پودر مغزها «بادام، گردو، پسته و شیر») یا مایعات مغذی (آبگوشت، آب مرغ و آبمیوه) استفاده کنید.

– تکنیک‌ها و روش‌های آرامش ذهن و ریلکسیشن را یاد بگیرید و بکار ببرید.

– برای کنترل تهوع از راه دهان نفس‌های آرام و عمیق بکشید.

– اگر تهوع صبحگاهی دارید، همان اول صبح غذای خشک مثل: نان سوخاری یا بیسکوییت شور بخورید.

اسهال:

این عارضه ممکن است به دنبال شیمی درمانی رخ دهد و مشکلاتی مثل: کم آبی بدن (دهیدراتاسیون) عدم تعادل الکترونیت‌ها (کاهش سدیم و پتاسیم) و کاهش جذب مواد غذایی برای بیمار ایجاد کند.

راه‌های درمان

رژیم: از خوردن غذاهایی که سیستم گوارش شما را تحریک می‌کند مثل غذاهای سرخ شده خودداری کنید.

از خوردن شیر و فرآورده‌های حاوی شیر خودداری کنید.

– از خوردن سبزیجات خام (بخصوص کاهو، کلم قمری و بروکلی) خودداری کنید.

از آدامس و شیرینی‌جات حاوی سوربیتول خودداری کنید چون مثل مسهل عمل می‌کند.

مصرف غذاهای ساده و غذاهایی که به راحتی هضم می‌شوند، مانند: موز، برنج، نان تست، مایعات شفاف و بدون شکر و کافئین. (به غیر از چای و یا برخی آبمیوه‌ها) و مصرف پروتئین‌ها مثل گوشت و مرغ و تخم‌مرغ پخته در کاهش اسهال کمک‌کننده است.

از غذاهایی که به طور طبیعی مسهل‌ هستند مثل آلو، آب آلو، ریواس و انبه خودداری کنید.

مایعات: شما باید به اندازه کافی مایعات مصرف کنید یعنی به میزان مایعی که در اثر اسهال از دست داده‌اید را جایگزین کنید و علاوه بر آن مایعی را که به طور معمول روزانه می‌نوشیدید را هم مصرف کنید.

(۴-۳ لیتر) همچنین مصرف مایعاتی که حاوی نمک و شکر هستند جایگزین مناسب برای الکترونیت‌های بدن است.

دارو درمانی:

در مواقعی که اسهال شما زیاد و اذیت‌کننده باشد، به پزشک‌تان مراجعه کنید تا در صورت لزوم برای‌تان دارو تجویز کند.

یبوست:

این عارضه معمولا به دنبال داروهای ضد درد، داروهای شیمی‌ درمانی، کم تحرکی، کم بودن مایعات دریافتی اتفاق می‌افتد.

پیشگیری از یبوست:

– روزانه ۳-۲ لیوان مایعات بیشتر از حد معمول مصرف کنید.

– مواد غذایی پرفیبر مثل میوه – سبزیجات و لوبیا بخورید، غذاهای پرفیبر روده را برای حرکت تحریک می‌کنند.

– سالاد را با روغن زیتون بخورید یا انجیر و آلو مصرف کنید و می‌توانید صبح ناشتا آب ولرم بنوشید.

– انجام تمرینات ورزشی و فعالیت‌های فیزیکی نیز در کاهش یبوست کمک‌کننده هستند.

– می‌توانید با نظر پزشک‌تان از داروهای مسهل گیاهی و یا شیمیایی استفاده کنید.

تغییر در اشتها:

ممکن است به دنبال شیمی درمانی، اشتهای شما کم شود و به طور موقت تغییراتی در بو و مزه غذا احساس کنید که باعث می‌شود غذا کمتر اشتها برانگیز باشد.

– غذا را در دمای اتاق یا سرد بخورید.

– برای اینکه مزه دهانتان عوض شود آب‌نبات ترش بدون شکر بمکید یا آدامس بجوید.

چه زمان‌هایی باید آزمایش خون بدهید؟

در شروع درمان و قبل از هر دوره شیمی درمانی باید ابتدا آزمایش خون بدهید تا مطمئن شویم تعداد سلول‌های خونی (گلبول‌های سفید و قرمز و پلاکت) و عملکرد کبدی و کلیوی شما در حد نرمال است.